مادران عزیز!
همانطور که می دانید در طول بارداری، جنین شما در داخل کیسه ای به نام کیسه آمنیون قرار دارد. داخل این کیسه را مایعی شبیه به آب به نام مایع آمنیوتیک پر کرده است.
Oligohydramnios چیست؟
اگر حجم مایع آمنیوتیک کمتر از حد نرمال برای آن سن بارداری باشد، وضعیتی به نام الیگوهیدرامینوس مطرح می شود.
عوارض الیگوهیدرامینوس:
الیگوهیدرامینوس می تواند خطرات جدی برای جنین، بند ناف و نهایتاً نتیجه بارداری داشته باشد.
راه تشخیص الیگوهیدرامینوس:
گاهی مادران متوجه کوچک بودن شکم خود می شوند اما به طور کل اغلب اینطور نیست که مادر علائمی را در بدن و وضعیت خود ببیند و تشخیص این وضعیت، همیشه با سونوگرافی ست.
علل الیگوهیدرامینوس:
کم بودن مایع آمنیوتیک در هر کدام از 3 ماهه های بارداری علل مختلفی می تواند داشته باشد.
مثلا در 3 ماهه ی سوم شایع ترین علت کم شدن آب جنین، پارگی یا سوراخ شدن کیسه آب است البته علل دیگری مثل نارسایی جفت ( که گاهی باعث IUGR می شود) و مشکلات مربوط به کلیه جنین هم می تواند منجر به الیگوهیدرامینوس بشود.
چند توضیح تکمیلی:
- تعریف IUGR: محدودیت رشد داخل رحمی.
اگر وزن جنین نسبت به سن بارداری خیلی پایینتر از حد نرمال باشد( یعنی زیر صدک 10 باشد) یعنی IUGR مطرح است.
- نارسایی جفت توسط سونوگرافی داپلر تشخیص داده می شود. در این سونوعروقی که مسئول خون رسانی هستند بررسی می شود.
- از آنجایی که در اواخر بارداری بخش قابل توجهی از مایع آمنیوتیک توسط ادرار جنین تمین می شود؛ اگر به هر دلیلی حجم ادرار جنین کمتر از حد نرمال باشد، حجم مایع آمنیوتیک هم کم می شود. مثلا مشکلاتی مثل انسداد دستگاه ادراری یا کلیه پلی کیستیک و یا اختلالات مادرزادی مثل تشکیل نشدن یک یا هر دو کلیه در جنین و ...می تواند منجر به کاهش ادرار جنین و در نتیجه الیگوهیدرامینوس بشود.
سایر علل IUGR:
- دکولمان یا جداشدن زودرس جفت
گاهی جفت که مسئول تغذیه جنین است زودتر از موعد( زودتر از زمان زایمان و ...) از دیواره ی رحم جدا می شود در نتیجه دیگر نمی تواند اکسیژن و مواد مغذی را از بدن مادر گرفته و به جنین برساند. در این وضعیت یکی از مشکلاتی که پیش می آید این است که جنینی که تغذیه نشده حجم ادرارش هم کم می شود و در نتیجه در سونوگرافی، پزشک متوجه الیگوهیدرامینوس می شود.
- برخی مشکلات ژنتیکی
- مصرف بعضی از داروهای خاص
- بارداری دوقلویی
و...
کدام مادران باید از نظر بررسی الیگوهیدرامینوس بیشتر تحت نظر باشند؟
مادرانی که مبتلا به دیابت، پره اکلامپسی یا به اصلاح عامیانه: مسمومیت بارداری، لوپوس، فشارخون بالای مزمن و ... هستند بیشتر مستعد کم شدن مایع آمنیوتیک می باشند.
برای اطلاع از اقداماتی که باید برای بارداری های همراه با الیگوهیدرامینوس انجام شود،
در مقالات بعدی همراه ما باشید!
زهرا سادات پورمطهری. کارشناس مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
