زخم یا ترک نوک پستان یکی از مشکلاتی ست که بسیاری از مادران در دوران شیردهی به خصوص در روزهای اول بعد از زایمان دچار آن می شوند.
و همیشه از درگیری با این مشکل به عنوان یکی از خاطرات بد روزهای پر چالش بعد از زایمان، یاد می کنند.
اهمیت این مشکل:
متاسفانه مادری که دچار این مشکل می شود ممکن است درد متوسط تا شدیدی را متحمل شده و نتواند از شیرینی شیر دادن به کودک دلبندش، لذت ببرد.
به علاوه در صورت درمان نشدن، خطر آبسه پستان و به خطر افتادن امکان شیردهی، نیز مطرح می شود.
بنابراین به همه ی شما مادران عزیز، توصیه می شود:
هم پیشگیری کنید و هم درمان به موقع و سریع!
شایع ترین علل برای پیدایش زخم نوک پستان:
- نوزاد سینه ی مادر را به طور صحیح در دهان نگرفته است.
مدل صحیح این است که : کل هاله پستان یعنی قسمت قهوه ای رنگ در داخل دهان نوزاد قرار بگیرد و نه فقط نیپل(nipple ) یا همان نوک پستان.
- در بعضی مواقع هم نازک بودن بیش از حد پوست نوک سینه ی مادر می تواند موجب بروز و یا شدت گرفتن این مشکل بشود.
- صاف و یا فرورفته بودن نوک سینه مادر
- برفک دهان نوزاد ( یک عفونت قارچی شایع و بی خطر در نوزادان است.)
- استفاده نادرست از شیردوش و یا رابط نوک پستان
- استفاده از مواد شوینده و یا کرم هایی که ایجاد آلرژی کرده اند.
- به زور بیرون کشیدن نوک سینه از دهانه نوزاد ( به جای این کار کمی از هاله پستان را به آرامی روی بینی کودک تون قرار بدید به این ترتیب او برای نفس کشیدن، خود به خود دهانش را باز می کند)
- نوک سینه همواره در محیط مرطوب و دور از معرض هوا باقی مانده است. ( گاهی بر اثر نشت بیش از حد شیر از سینه مادر و یا استفاده از پدهای مرطوب شیردهی و ... سینه مادر همواره مرطوب می ماند.)
- اصطکاک زیاد بر اثر سایش نوک سینه ( برای پیشگیری از این حالت، از سوتین و لباس های غیر نخی و خیلی گشاد استفاده نکنید)
درمان:
- پمادهایی برای درمان زخم نوک سینه وجود دارند.
از همان اولین شیردهی که متوجه شدید دچار درد هستید و نوک پستانها در حال زخم شدن هستند بلافاصله از این پمادها استفاده کنید.
توجه کنید که حتی یک روز به تعویق انداختن درمان،
شدت این مشکل و سختی درمانش را بیشتر میکند!
- از شستشوی پستانها با مواد شوینده پرهیز کنید.
- بعد از شیردهی بگذارید یک قطره شیر روی نوک پستان باقی بماند.
- سعی کنید در طول روز با پوشیدن لباس نخی و گشاد کمک کنید که زخم ها در معرض هوا قرار گرفته و زودتر ترمیم شوند.
- اگر سوزش و درد در حدی ست که به طور موقت نمی توانید به نوزاد شیر دهید، حتما شیر را به روش صحیح بدوشید و به نوزاد بدهید.
چراکه تجمع شیر در سینه ها خطر مشکلات بعدی را به همراه می آورد!
- و در آخر این را بدانید که اگر با درمانهای خانگی زخم نوک سینه بهبود پیدا نکرد حتما به درمانگرتان مراجعه کنید چراکه ممکن است عفونت مطرح باشد و نیاز به درمان خاص آن عفونت داشته باشید!
زهرا سادات پورمطهری. کارشناس مامایی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
